Salarissen directeuren goede doelen in Nederland

Hoeveel verdienen directeuren van goede doelen? Met die vraag ging ik langs goede doelen in Nederland. Bijna alle organisaties waren open en dat verraste me positief. Toch er kritische kanttekeningen te noemen. Ik noem u naam, toedracht en de inkomens.

VFI is een branchevereniging voor goede doelen waar ruim 120 organisaties bij zijn aangesloten. Op hun website is een document te vinden met de titel Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen. In het kader treft u enkele passages uit het document.
Afhankelijk van de zwaarte van een organisatie en het bestuursmodel, worden functies ingedeeld in zogenaamde BSD-punten (Basis Score voor Directiefuncties). Indien verantwoordelijkheden van de directie door meerdere directeuren wordt gedragen heeft dit invloed op de complexiteit en verantwoordelijkheid van de functies. Bij een eenvoudige directie (100%) vindt geen reductie op de BSD-score plaats. Bij een tweehoofdige collegiale directie is dat op 87% gezet, bij een driehoofdig op 80%. Bij een tweehoofdige of meerhoofdige collegiale directie waarvan er één voorzitter is, is 87% toebedeeld voor de voorzitter en 80% voor de overige directieleden. Bij een eindverantwoordelijke directievoorzitter met leden is dat 92%. De salarissen zijn inclusief alle extra’s zoals vakantiegeld, eventuele eindejaarsuitkering en toegekend variabel inkomen. Incidentele gratificatie voor bijzondere prestaties zijn hier niet in opgenomen.

Per 2010
Functiegroep BSD-punten	BSD-Punten	Maximaal jaarinkomen
C	< 280	€ 62.117,–
D	281             310	€ 70.021,–
E	311             340	€ 77.929,–
F	341             370	€ 88.094,–
G	371             410	€ 98.257,–
H	411             450	€ 109.550,–
I	451             490	€124.233,–
J	491             550	€140.046,–
K	> 551	€ 158.115,–

Alle onderstaande organisaties werkte op verzoek mee aan dit onderzoek door het aanleveren van gegevens.

Organisatie	Directeur/voorzitter	Jaarsalaris	Jaar
Amnesty	Eduard Nazarski	€ 122.183,–	2009
Astmafonds	Michael Rutgers	€ 125.000,–	2009
Cliniclowns	Hans Geels	€ 92.609,–	2009
Cordaid	René Grotenhuis	€ 119.387,–	2009
Greenpeace	Liesbeth van Tongeren	€ 101.465,–	2009
Hartstichting	Hans Stam	€ 140.812,–	2010
Hivos	Manuela Monteiro	€ 121.612,–	2009
Kerk in Actie	Haaije Feenstra	€ 115.381,–	2008
KWF Kankerbestrijding	Ton Hanselaar	€ 179.788,–	2009
Liliana Fonds	Kees van den Broek	€ 114.643,–	2009
Novib	Farah Karimi	€ 132.985,–	2008
Plan Nederland	Tjipke Bergsma	€ 146.705,–	2010
Prins Bernhard Cultuurfonds	Adriana Esmeijer	€ 168.130,–	2008
SOS Kinderdorpen	Marcel Beerthuizen	€ 105.400,–	2009
Terre des Hommes	Ron van Huizen	€ 120.293,–	2009
Unicef	Jan Bouke Wijbrandi	€ 147.000,–	2009
War Child	Mark Vogt	€ 90.830,–	2009
Wereld Natuur Fonds	Johan van de Gronden	€ 144.165,–	2009
Woord en Daad	Jan Lock	€ 101.439,–	2009
Zonnebloem	Marijke van Eck	€ 127.100,–	2009

Alle bovengenoemde salarissen zijn bruto, inclusief alle bijkomende kosten zoals sociale lasten, variabel inkomen, pensioen. Uitzondering hierop treft u in onderstaande tabel.

Organisatie	Bijzonderheden
Astmafonds	Onduidelijk of dit ex-/inclusief variabel inkomen en sociale lasten is
Cordaid	Dit is excl. sociale lasten (werkgeverslasten enz pensioenpremie) maar incl. het deel pensioenpremie dat werknemer zelf afdraagt (is 50%)
Greenpeace	Exclusief sociale lasten, pensioen- en ziektekostenpremies (geen variabel inkomen)
Liliana Fonds	Salaris gaat gefaseerd omhoog naar € 99.326,–
Plan Nederland	Inclusief auto
Zonnebloem	Nevenfunctie: lid bestuur VFI

Strikt genomen zou je kunnen stellen dat het een krom gevoel geeft om aan organisaties te doneren waarbij dergelijke lonen uitgekeerd worden. Maar goedkoop is natuurlijk ook duurkoop. Een ‘weggeefbranche’ moet nu eenmaal met fluwelen handschoenen aangepakt worden omdat er verantwoordelijk met gelden omgegaan dient te worden. Daarnaast zijn hulporganisaties vaak complex te noemen. Ik citeer enkele reacties.

Oxfam NOVIB:

‘Oxfam NOVIB heeft een beloningsstructuur die LAGER is dan de normen die in de Code Wijffels zijn vastgelegd. Oxfam NOVIB vindt namelijk dat we als ontwikkelingsorganisatie verantwoordelijk moeten omgaan met het geld dat we via overheidsbijdragen en van donateurs krijgen voor ons werk voor een rechtvaardige wereld, zonder armoede. Tegelijk is de verantwoordelijkheid van een directeur van een organisatie als Oxfam NOVIB zeer zwaar: ze geeft leiding aan 350 medewerkers en is verantwoordelijk voor programma’s met 850 partnerorganisaties in bijna 50 landen over de hele wereld. Er moet kortom, zoals ook Wijffels zegt, een combinatie zijn van idealisme en professionaliteit.’

Hans Stam, directeur van de Nederlandse Hartstichting:

‘Het is uw goed recht dit een hoog salaris te vinden. Toch geef ik u in overweging nog eens na te denken wat de gevolgen kunnen zijn als, mede op basis van een lager salaris, mensen aan het roer zitten van een complexe organisatie die daar niet voor zijn geëquipeerd. Dat laat onverlet dat de medewerkers een salaris ontvangen dat past bij de aard en zwaarte van hun werkzaamheden. Een goed functionerende secretaresse bij de Hartstichting heeft recht op dezelfde beloning als een goed functionerende secretaresse die in dienst is bij bv. de overheid. Overigens collecteer ikzelf voor de Hartstichting en doneer naar draagkracht.’

Prins Bernhard Cultuurfonds:

‘De directeur ontving in 2008 hiervoor een marktconforme beloning van 145.522 euro (2007: 132.571 euro). Dit betreft het bruto jaarsalaris inclusief vakantiegeld en een eenmalige gratificatie van 5.174 euro bruto (2007: geen). Het werkgeversdeel van de pensioenpremie bedraagt 14.976 euro (2007: 14.172 euro) en de sociale lasten 7.632 euro (2007: 6.559 euro). De directeur ontvangt geen dertiende maand, eindejaarsuitkeringen of andersoortige bonussen. De honorering van de directie valt binnen de richtlijnen van de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI). De kosten van de directeur worden betaald uit het rendement op het eigen vermogen van het Cultuurfonds en komen dus niet ten laste van de inkomsten uit fondsenwerving.’

Het Astmafonds:

‘Van de inkomsten (14,5 miljoen euro) besteedde het Astma Fonds in 2008 maar liefst 76 procent (ruim 11 miljoen euro) aan de directe doelbesteding: wetenschappelijk onderzoek, inhoudelijke thema’s, voorlichting en patiëntenvereniging. Andere bestedingen (personeel, communicatie, e.d.) maken dat het Astma Fonds als organisatie het goede werk kan blijven volhouden. Het Astma Fonds ontvangt geen overheidssubsidie en is geheel afhankelijk van giften.’

Kerk in Actie:

‘De in de jaarrekening 2008 (van Kerk in Actie en de dienstenorganisatie) genoemde bedragen van 124.000 (daar genoemd: brutosalaris) en €176.000 (daar genoemd: totaal directiekosten) bevatten enerzijds de werkgeverslasten en anderzijds kosten die met de uitoefening van het werk te maken hebben (zoals reis- en verblijfkosten, andere door de directie gemaakte kosten), die niet aan het salaris toegerekend kunnen worden en die de heer Feenstra ook niet ontvangen heeft, maar die uiteraard wel als lasten verantwoord moeten worden.’

Het maakt mij overigens wel nieuwsgierig in hoeverre Marijke van Eck van de Zonnebloem haar functie kan uitoefenen samen met haar functie als bestuurslid bij het VFI. Enerzijds kun je beargumenteren dat er sprake is van belangenverstrengeling maar aan de andere kant: ze zal heus wel weten wat ze doet. Ze zit niet voor niks op die plaats.

Wat opvallend is, is het feit dat Mark Vogt van War Child hét doet met het laagste salaris en het beste uit de bus komt uit mijn onderzoek Ontwikkelingsorganisaties leveren geen bewijzen. Maar niet aan alle organisaties uit dit onderzoek heb ik de salarissen opgevraagd. Wellicht zouden andere organisaties ook lagere salarissen op hebben gegeven.

Helaas zijn er ook andere hiaten in dit onderzoek. Milieudefensie en de Nierstichting hebben geen gehoor gegeven om aan dit onderzoek mee te doen. Het Rode Kruis kon mij niks meedelen maar ze stuurde mij het jaarmagazine 2008 waar ik maar uit moest putten. Daar staat een karige balans in waar je niks uit kunt opmaken. VFI heeft op herhaaldelijk verzoek geen lijst gegeven hoeveel BSD-punten elke organisatie heeft. Dit maakt het moeilijker te controleren of organisaties zich houden aan de afspraken.

Conclusie

Er zijn meerdere manieren om processen van organisaties te belichten en een overzicht over het beloningsstelsel van de directie heeft daar niets mee te maken. Ik ben zelf enorm kritisch op ontwikkelingsorganisaties, maar uit een salaris kan ik niets halen over processen op operationeel niveau.

Amnesty verwoord het kernachtig:

‘Blijkbaar denken veel mensen dat je een directeur (met de vereiste capaciteiten) kunt aantrekken voor het modale salaris of voor € 50.000,–. Mensen hebben in de verste verte geen enkel benul van de grootte van organisaties en van de vereiste capaciteiten voor de functie van directeur.’

Het lijkt marktconform. In mijn ogen staan de salarissen in geen verhouding met de sector die gesteund wordt door leden en vrijwilligers. Stelt u eens voor dat u collectant bent en elke avond loopt u 100 huishoudens af om € 50,– te verzamelen. Dan heeft u 2883 avonden nodig (of dito andere vrijwilligers) om het salaris van Johan van de Gronden van het WNF bij elkaar te verzamelen. Los van de salarissen van andere directieleden. Sommige salarissen zijn vijf keer hoger dan een docent met Bevoegdheid Eerste Graad die in tien klassen aan circa 30 pubers moet lesgeven. Dat zijn wekelijks 300 pubers. Is een directeursbaan even zwaar en verantwoordelijk als vijf keer 300 pubers, ook wel 1200 pubers? Misschien heeft Amnesty gelijk in bovenstaande citaat, maar ze moeten daar wel tegenover stellen dat het ter verantwoording roepen van directieleden zou moeten geschieden op basis van output. Net zoals in het bedrijfsleven. En dat is nu juist waar de crux zit want omdat dat niet gebeurt is er teveel vrij spel.

Spin-off

Op 15 maart 2010 publiceer ik bovenstaande gegevens. Deze stuur ik naar alle dagbladen, alle politieke partijen en naar de heer Verhagen, Minister voor Buitenlandse Zaken en Minister voor Ontwikkelingssamenwerking.

In de zomer worden Kamervragen gesteld door de VVD, PvdA, PVV, GroenLinks, SP, ChristenUnie en SGP.

Op 30 augustus 2010 verschijnt in de Volkskrant een artikel waarbij ze mijn data ‘lenen’. Ze vullen de lijst aan met het salaris van Cees Breederveld, directeur van ontwikkelingsorganisatie Rode Kruis, en van Dirk Elsen, directeur van ontwikkelingsorganisatie SNV. Ze verdienen respectievelijk € 142.000,– en € 182.000,–. Cees Breederveld zou door allerlei toeslagen zelfs boven de twee ton uitkomen.

Op diezelfde dag verklaart Verhagen dat er een onderzoek komt. Verhagen:

‘Er is voor gekozen het onderzoek te beperken tot organisaties die in Nederland gevestigd zijn en die in 2009 minimaal 500.000 euro subsidie ontvingen.’

In 2011 mogen deze organisaties hun topmensen nog maximaal € 124.073,– bruto per jaar betalen bij een 36-urige werkweek en € 137.000,– bij een 40-urige werkweek. Wie meer betaalt, raakt de subsidie kwijt.

RTL komt op 9 september 2010 met een eigen onderzoek naar brutosalarissen inclusief pensioen en werkgeverslasten bij 81 hulporganisaties. De volgende salarissen van directie zijn het laagste:

Clean Clothes Campaign	€ 36.566,–
Mainline	€ 43.750,–
Stichting Theatre Embassy	€ 44.310,–
Medisch Comite Vietnam	€ 54.054,–
SOMO	€ 57.042,–
Dokters van de Wereld	€ 59.863,–
Press Now	€ 69.951,–
Dorcas Hulp nederland	€ 70.221,–
Both ENDS	€ 72.850,–
Female Cancer Program	€ 75.000,–
Friends of the Earth	€ 76.913,–
Humanistisch overleg mensenrechten	€ 77.042,–

Zo kan het dus ook.

OLD SCHOOL

Dit artikel is ‘old school’ en is gepubliceerd tussen 2008 en 2010 via de oude site van NL-Aid of Updaid (de voorloper van NL-Aid).

AUTHOR: H.R.J. Sluijter MA
URL: www.NL-Aid.org
E-MAIL: info [at] www.NL-Aid.org