Geconfronteerd worden met pesten, ongewenste seksuele opmerkingen of intimidatie op school is onaanvaardbaar voor zowel leerlingen als leraren. Het is essentieel dat scholen een duidelijk beeld hebben van de veiligheid binnen hun instelling. Mocht er desondanks iets misgaan, dan is het cruciaal dat zowel basis- als middelbare scholen snel actie ondernemen en ondersteuning bieden aan de slachtoffers. Dit is het streven van het nieuwe Wetsvoorstel vrij en veilig onderwijs, dat recent naar de Tweede Kamer is verstuurd. Volgens dit voorstel moeten scholen incidenten rond veiligheid voortaan registreren en wordt het verplicht een veiligheidscoördinator aan te stellen, zo laat de Rijksoverheid weten.

Staatssecretaris Mariëlle Paul van Funderend Onderwijs en Emancipatie benadrukt: “Het ervaren van pesten of een gevoel van onveiligheid op school kan diepgaande en langdurige effecten hebben, soms zelfs leidend tot levenslange trauma’s. Hierdoor wordt leren vrijwel onmogelijk. We moeten er daarom alles aan doen om dit te voorkomen en, indien nodig, snel op te treden. Hoewel het op veel scholen goed gaat, streef ik ernaar om een veilige schoolomgeving voor álle leerlingen en onderwijspersoneel te garanderen. Deze wet zal daarbij een belangrijke rol spelen.”

Verplichting tot een veilige leeromgeving

Scholen zijn reeds verplicht om een veilige leeromgeving te waarborgen. Dit houdt in dat ze een beleid moeten ontwikkelen en implementeren en jaarlijks de veiligheid van de leerlingen moeten evalueren. Ook is er al een verplichting om een coördinator voor het anti-pestbeleid aan te stellen en moet er een aanspreekpunt zijn voor gevallen van pesten. In het basis-, voortgezet-, en hoger onderwijs, evenals in het mbo, bestaat bovendien een meldplicht voor gevallen van seksueel misbruik van minderjarigen door personeel of vrijwilligers.

LEES  Nina Care Au-pair Bureau in Opspraak: Au Pairs Spoorloos Verdwenen!

Uitbreiding van de leerlingmonitor

Om de veiligheid op scholen verder te verbeteren en sneller te kunnen handelen bij incidenten, worden in het wetsvoorstel aanvullende maatregelen voorgesteld. Een belangrijke stap is het verbeteren van de zichtbaarheid van onveiligheidsproblemen door de bestaande leerlingmonitor uit te breiden met vragen over specifieke onveiligheidsaspecten zoals pesten. Bovendien wordt het voor scholen verplicht om veiligheidsincidenten te registreren en ernstige incidenten te melden bij de Inspectie van het Onderwijs.

Meldingsplicht bij seksueel misbruik en seksuele intimidatie

De meld- en overlegplicht wordt ook verder uitgebreid. Voortaan moet onderwijspersoneel niet alleen incidenten van seksueel misbruik, maar ook van seksuele intimidatie melden bij het schoolbestuur. Dit geldt ook voor incidenten betreffende meerderjarige leerlingen en studenten. Het school- of instellingsbestuur dient vervolgens deze meldingen te bespreken met de vertrouwensinspectie.

Twee vertrouwenspersonen

Om slachtoffers beter te kunnen ondersteunen, wordt het voor scholen verplicht om twee vertrouwenspersonen aan te stellen: één binnen de school en één extern. Dit biedt leerlingen, personeel en ouders een plek waar zij terecht kunnen voor advies en steun bij ervaringen van onveiligheid. Scholen dienen daarnaast hun veiligheidsbeleid jaarlijks te evalueren om een open dialoog over veiligheid te bevorderen.

Inwerkingtreding schooljaar 2026-2027

Naar aanleiding van advies van de Raad van State zijn enkele wijzigingen aangebracht in het wetsvoorstel. De wetgeving wordt nu eerst besproken met de Tweede Kamer en daarna met de Eerste Kamer. Het doel is om de nieuwe wetgeving vanaf het schooljaar 2026-2027 in te laten gaan. Scholen die nu al aan de slag willen met deze nieuwe regels kunnen ondersteuning zoeken bij Stichting School & Veiligheid.

LEES  Mbo-studenten opgelet: Sportmogelijkheden in Utrecht blijven behouden!