De Rechtbank Amsterdam heeft het bezwaar van theatergroep De Warme Winkel en choreograaf Arno Schuitemaker tegen de afwijzing van hun subsidieaanvragen door het Fonds Podiumkunsten als gegrond verklaard. Het fonds is nu opgedragen om deze aanvragen opnieuw te laten evalueren door een andere adviescommissie, waarbij eventuele gebreken in de motivatie moeten worden aangepakt.

De rechters oordeelden dat het Fonds Podiumkunsten niet zorgvuldig genoeg is geweest bij het evalueren van de subsidieaanvragen van De Warme Winkel en Arno Schuitemaker voor een meerjarige projectsubsidie voor de periode 2025-2028. De adviezen van de beoordelingscommissies waren op diverse aspecten ‘onvoldoende onderbouwd’.

De theatergroep en de choreograaf wonnen hun zaak met betrekking tot de beoordelingsmethode van het criterium ‘geografische spreiding’, die door het fonds niet van tevoren was gecommuniceerd. Hierdoor waren aanvragers niet op de hoogte dat het fonds een mediaan per regio zou gebruiken en dat voorstellingen in Amsterdam niet meegerekend zouden worden.

Specifiek voor Arno Schuitemaker was er ook een probleem met de samenstelling van de beoordelingscommissie, die ‘niet zorgvuldig genoeg’ was samengesteld, wat de schijn van partijdigheid wekte. In de commissie die Schuitemaker beoordeelde, hadden slechts twee leden expertise in dans, waarvan één lid tot voor kort meer dan tien jaar samenwerkte met een concurrerende aanvrager en een ander lid eerder negatieve kritieken over Schuitemakers werk had gepubliceerd.

Bij De Warme Winkel was de evaluatie op de criteria van artistieke kwaliteit en publieksbereik ook niet goed gemotiveerd. De rechtbank begreep bijvoorbeeld niet waarom de adviescommissie stelde dat ‘het behoud van de artistieke handtekening van De Warme Winkel verdere uitleg vereiste’. Ook de interpretatie van de commissie over de plannen van het gezelschap met betrekking tot ‘podcasts’ en ‘adoptiesteden’ werd door de rechtbank als ‘onbegrijpelijk’ bestempeld.

LEES  Ontdek de Magie van Dans: Zwanen voor NDT, Sharon Eyal en Connor Schumacher!

Op zes andere kritiekpunten kreeg De Warme Winkel echter geen gelijk van de rechtbank. Zo had het gezelschap ook bezwaar gemaakt tegen het oordeel van het fonds dat ze de ‘verhaallijn of spanningsboog’ van nieuwe producties onvoldoende hadden toegelicht, ‘terwijl algemeen bekend is dat de inhoud van hun voorstellingen pas tijdens het repetitieproces tot stand komt’. Verder meende De Warme Winkel dat ze te weinig erkenning kregen voor hun bijdrage aan het veld, waaronder hun inzet voor theaterbroedplaats De Sloot, en voor hun internationale presentaties en uitstraling. De rechtbank vond echter dat het fonds op deze punten voldoende had gemotiveerd en zag geen reden deze als onzorgvuldig te bestempelen.

De reacties van de gezelschappen op de uitspraak zijn opgelucht en zijn vandaag gepubliceerd in een gezamenlijk persbericht. ‘Dat we juist op het delicate gebied van “artistieke kwaliteit” gelijk hebben gekregen, voelt als een vorm van gerechtigheid en rehabilitatie’, aldus Ward Weemhoff, co-artistiek leider van De Warme Winkel. Hij benadrukt dat de strijd niet alleen voor het eigen gezelschap was, ‘maar ook voor een eerlijker beoordelingssysteem waarin vertrouwen en inzicht in artistieke processen weer centraal staan’.

De uitspraken zijn volgens de gezelschappen cruciaal voor de hele podiumkunstensector, ‘aangezien ze raken aan de transparantie, onafhankelijkheid en onderbouwing van subsidieadviezen’. Het Fonds Podiumkunsten zal volgens hen zijn evaluatieproces moeten herzien. ‘De kritiek van de rechtbank op het criterium geografische spreiding zal een precedent scheppen voor toekomstige subsidierondes. De zaak van Arno Schuitemaker zet bovendien een nieuwe norm voor het vermijden van vooringenomenheid in subsidiebesluiten’, melden de gezelschappen in een verklaring.

LEES  Annelies Verbeke triomfeert: wint Toneelschrijfprijs 2025!

Ondanks de uitspraken van de rechtbank is het niet gegarandeerd dat de gezelschappen alsnog rijkssubsidie ontvangen. Het Fonds Podiumkunsten is alleen opgedragen om binnen zes (De Warme Winkel) en twaalf weken (Arno Schuitemaker) nieuwe besluiten te nemen, met inachtneming van de gerechtelijke uitspraken.

Het fonds heeft aangekondigd de uitspraken ‘zorgvuldig te gaan bestuderen en spoedig het gesprek aan te gaan met de aanvragers’. Omdat het beroep gegrond is verklaard, moet het fonds de griffierechten (€ 385) en de proceskosten (€ 1814) aan de gezelschappen vergoeden.