Hamed Sadeghian verovert chipmarkt met Nearfield Instruments: ‘Geen maatwerk voor ons!’

Het is een enorme uitdaging om een plek te veroveren binnen de wereldwijde chipindustrie, waar grote, gevestigde bedrijven de dienst uitmaken en de technologie ingewikkeld is met een lange ontwikkelingstijd. Desondanks is het Hamed Sadeghian (44) gelukt om deze obstakels te overwinnen.

Op een donderdagavond ontving hij de prestigieuze LET Award 2025, uitgereikt door prins Constantijn, als erkenning voor de beste techondernemer van het jaar. Prins Constantijn, die optreedt als speciaal gezant voor de startup-organisatie Techleap, roemde Sadeghian voor zijn vermogen om toegang te krijgen tot deze exclusieve sector.

‘Hamed en zijn team hebben het afgelopen jaar significante vooruitgang geboekt in het positioneren van Nearfield Instruments als een leidende techfirma binnen de wereldwijde semiconductorindustrie’, zei Constantijn. ‘Nearfield staat symbool voor de innovatieve kracht van het Nederlandse techondernemerschap, iets waar we trots op kunnen zijn.’

Meettechnologie op nanoniveau

Nearfield Instruments, dat in 2016 als spin-off van het TNO werd opgericht, ontwikkelt apparatuur die in staat is om de productie van chips op atoomniveau te analyseren zonder deze te beschadigen. Dit is cruciaal, aangezien de complexiteit en fijnmazigheid van moderne computerchips het controleren op productiefouten bemoeilijkt.

De technologie van Nearfield maakt gebruik van atoomkrachtvelden om afwijkingen uiterst nauwkeurig te detecteren. Dit principe lijkt op hoe een platenspeler functioneert: een zeer nauwkeurige meetkop leest de contouren van het chipoppervlak, vergelijkbaar met hoe een naald over een plaat beweegt. Bestaande meetmethoden, die met elektronenstralen of camera’s werken, kunnen de fijnste structuren van de chip niet accuraat meten of veroorzaken schade aan het materiaal.

De huidige machines van Nearfield bevatten vier van deze meetkoppen, wat ideaal is voor het inspecteren van de nieuwste generatie transistors, die uit complexe driedimensionale structuren bestaan. Het bedrijf heeft ook een andere techniek ontwikkeld die met geluidsgolven door de bovenste lagen van een chip kan kijken, analoog aan een echo-onderzoek.

Met deze technologieën heeft Nearfield, voorheen bekend als MT/Sprout Challenger in 2023, zich ontpopt tot een belangrijke speler op de wereldmarkt voor chipproductie.

Een onderneming van wereldklasse

In 2024 wist Nearfield 135 miljoen euro aan investeringen te vergaren, een van de grootste financieringsrondes ooit voor een deeptechbedrijf in Nederland. Sadeghian hoopt dat zijn bedrijf binnen twee jaar uitgroeit tot een miljardenonderneming, vergelijkbaar met Nederlandse chiptoppers zoals ASML, ASM International en Besi.

Hij overweegt een beursgang, maar sluit ook niet uit dat het bedrijf binnen anderhalf jaar overgenomen zou kunnen worden door een grote machinefabrikant. Amerikaanse bedrijven zoals Applied Materials en KLA hebben interesse getoond, net als de Nederlandse chipmachinefabrikant ASML. Eric Meurice, voormalig topman van ASML, is een van de commissarissen bij Nearfield.

De machines van Nearfield kosten miljoenen euro’s per stuk en het bedrijf kan jaarlijks slechts enkele tientallen ervan bouwen. Grote chipfabrikanten zoals Samsung gebruiken al apparatuur van Nearfield voor de massaproductie van geheugenchips. Ook andere grote spelers zoals Intel en TSMC tonen serieuze interesse. De vraag naar dergelijke geavanceerde meetapparatuur neemt toe omdat chips steeds complexer worden en meer onderdelen bevatten op een klein oppervlak.

Prins Constantijn, die de LET Award uitreikte, sprak lovend over het werk van Sadeghian: ‘Wereldwijd zijn er maar weinig bedrijven die een plek verwerven in de halfgeleiderindustrie. De sector is ingewikkeld en het duurt lang om een product op de markt te brengen. Jij hebt dat voor elkaar gekregen. We hopen dat Nearfield uitgroeit tot het volgende ASML en dat er over een decennium boeken geschreven worden over hoe dit bedrijf zo succesvol werd.’

Van Isfahan naar Nederland

Sadeghian, geboren in Isfahan, Iran, had twintig jaar geleden ook kunnen kiezen voor een leven in Canada, Australië of de VS. Echter, de ‘zelfredzaamheid’ van Nederlanders, zoals hij in een interview met het FD beschreef, trok hem naar Nederland. Dit contrasteert sterk met de afhankelijkheidscultuur in Iran.

Sadeghian studeerde werktuigbouwkunde in Iran en richtte op 20-jarige leeftijd zijn eerste bedrijf op, Jahesh Poulad, dat apparatuur voor de staal-, olie- en gasindustrie produceerde. De littekens van het werken met zware machines zijn nog steeds zichtbaar op zijn vingers.

Op 25-jarige leeftijd besloot hij radicaal van koers te veranderen. Hoewel zijn eerste bedrijf floreerde, verkocht hij alles om in Nederland te promoveren. ‘Ik verveelde me door het gebrek aan technische uitdagingen en wilde niet deelnemen aan het corrupte politieke systeem in Iran, de enige manier om aan grotere projecten te komen’, vertelde hij aan NRC.

In 2007 kwam Sadeghian naar Nederland om aan de TU Delft te promoveren in precisiemechanica en mechatronica, waar hij zich specialiseerde in microscopie met atoomkrachtvelden. In 2010 promoveerde hij cum laude. Daarna werkte hij als senior onderzoeker bij TNO en werd wetenschappelijk directeur van het onderzoeksprogramma naar nieuwe materialen (NOMI).

‘Ik voel me juist hier thuis omdat Nederlanders niet doen aan mooipraterij’, tekende het FD op. Zijn familie, waaronder twee zussen, woont nog in Iran. Zelf komt hij al jaren niet meer in zijn geboorteland.

In 2013 behaalde hij zijn MBA aan de Vlerick Business School in België. Later was hij parttime hoogleraar aan de Technische Universiteit Eindhoven, maar stopte wegens tijdgebrek. In 2016 richtte hij Nearfield Instruments op, samen met TNO-wetenschapper Roland van Vliet. Het bedrijf, gevestigd nabij Rotterdam Airport, heeft nu ongeveer 220 medewerkers uit meer dan 30 landen.

Nederlandse directheid

In het begin was Sadeghian de technische leider en Van Vliet de algemeen directeur van Nearfield. In 2020 probeerden ze een externe CEO aan te stellen, maar dat pakte niet goed uit. Toen vroegen de investeerders of Sadeghian zelf de leiding wilde nemen. ‘Eigenlijk wil ik helemaal geen algemeen topman zijn. Geef mij maar verantwoordelijkheid over productontwikkeling en klanten, en ik ben tevreden’, zei hij tegen NRC. Toch accepteerde hij de rol.

Zijn collega’s omschrijven hem als gepassioneerd en overtuigend, iemand die van controle houdt maar niet van eindeloos vergaderen. De Nederlandse directheid sluit goed aan bij zijn persoonlijkheid. Mensen zijn vaak verrast door zijn directe communicatiestijl, iets wat ze niet verwachten van iemand uit een ander land, vertelde hij aan NRC.

Balans vinden is belangrijk voor Sadeghian. Om de week neemt hij vrijdag vrij om te reflecteren in de natuur. Deze rustdagen zijn nog waardevoller geworden sinds de geboorte van zijn dochter Sophia, die even oud is als zijn bedrijf. Tijd doorbrengen met haar helpt hem om volledig los te komen van zijn werk. In zijn beperkte vrije tijd houdt hij zich bezig met het sleutelen aan audioapparatuur en houtbewerking.

De toekomst van Nearfield

Nearfield staat aan de vooravond van een periode van versnelde groei. Tijdens de prijsuitreiking legde Sadeghian uit waarom zijn benadering in de chipindustrie succesvol is. ‘De chipmarkt is bijzonder; er zijn slechts enkele grote spelers en het is enorm lastig om hier tussen te komen. Het belangrijkste is dat we niet voor elke klant iets anders produceren. Wij doen niet aan maatwerk’, verklaarde hij.

Volgens Sadeghian biedt de strakke planning binnen de chipindustrie hem juist voordelen. ‘Iedereen streeft naar kleinere transistors, betere prestaties en minder energieverbruik. We hoeven maar één product te maken dat voor alle klanten werkt. Dat is de enige manier om echt te kunnen groeien.’

De toekomst van Sadeghian en zijn onderneming ligt stevig verankerd in Nederland. Als techondernemer van het jaar blijft hij zich inzetten voor zijn missie: de chipwereld voorzien van de beste meetapparatuur. En wie weet, zoals prins Constantijn hoopt, kijken we over tien jaar terug op ‘het volgende ASML’.