Mysterieuze 300.000 jaar oude schedel gevonden in grot: Wetenschappers verbijsterd, niet mens of Neanderthaler!

Het is het koninkrijk van de calciet schedel.

Een gehoornde hominide schedel lijkt misschien iets uit de Griekse mythologie, maar het zou eigenlijk een aparte soort menselijke voorouder kunnen zijn die naast Neanderthalers leefde, volgens een baanbrekende studie in het Journal of Human Evolution.

“Deze fossiel neemt een sleutelpositie in binnen de menselijke evolutie in Europa,” schreven de onderzoekers.

In 1960 werd deze eenhoornachtige schedel voor het eerst ontdekt, vastgehecht aan een muur in de Petralona-grot in Noord-Griekenland. De ouderdom van dit familielid was lange tijd een raadsel voor onderzoekers — totdat nu, meldde Livescience.

Onderzoekers konden echter schatten dat het calciet (een mineraalvorm van calciumcarbonaat dat vaak in grotten wordt gevonden) dat uit het schedeldak steekt, minstens 277.000 jaar oud is.

Hoewel het nog onduidelijk is hoe lang het fossiel in de grot was en hoe de schedelstalagmiet zich heeft opgehoopt, konden ze het tijdsvenster terugbrengen van de eerdere schatting tussen 170.000 en 700.000 jaar oud.

Deze bevindingen sluiten aan bij eerder onderzoek dat aangeeft dat het individu leefde tijdens het Pleistoceen in Europa naast Neanderthalers, maar deel uitmaakte van de Homo heidelbergensis-groep, die zich onderscheidt van zowel H. sapiens als Neanderthalers.

Deze groep leefde tussen 300.000 en 600.000 jaar geleden, evolueerde in Afrika, en sommige populaties migreerden 500.000 jaar geleden naar Europa.

De Europese populatie van Homo heidelbergensis — die mogelijk groot wild jaagde en hun huiden droeg in koudere klimaten — evolueerde naar verluidt naar Neanderthalers terwijl de Afrikaanse iteraties onze voorouders waren.

“De nieuwe leeftijdsschatting ondersteunt het voortbestaan en de co-existentie van deze populatie naast de evoluerende Neanderthaler-lijn in het latere Midden-Pleistoceen van Europa,” vertelde studieauteur Chris Stringer, een paleoantropoloog aan het Natural History Museum in Londen, aan Live Science.

Op basis van de grootte en robuustheid van het fossiel schatte Stringer dat het individu mannelijk was, vandaar de bijnaam “Petralona man.” Hij identificeerde het ook als een jongvolwassene op basis van de matige slijtage op de tanden.

Ondanks slechte registraties van de schedel, kon het team de leeftijd vaststellen met behulp van een nieuwe methode genaamd uraniumreeksdatering. Calciet bevat een kleine hoeveelheid uranium, dat over een bepaalde periode vervalt tot een ander radioactief element genaamd thorium.

Door de verhouding van uranium tot thorium te analyseren, konden onderzoekers de geschatte leeftijd van de schedel bepalen en vaststellen dat het calciet zich vrij snel in de grot verspreidde.

Omdat het niet lang duurde voordat de schedel zijn eerste laag calciet kreeg — die hem volgens de studie aan de muur bevestigde — werd vastgesteld dat de schedel ongeveer 300.000 jaar oud was.

Deze bevindingen zijn vergelijkbaar met die van de Kabwe-schedel die in 2019 in Afrika werd gevonden en die teruggaat tot ongeveer 299.000 jaar, en daarom ook geïdentificeerd wordt als een H. heidelbergensis-exemplaar.

Dit markeert een belangrijke mijlpaal in de voortdurende inspanningen om dit exemplaar te identificeren, dat door de moeilijkheid van het interpreteren van vroege resultaten eerder was toegewezen aan verschillende andere soorten, waaronder Homo erectus, Homo neanderthalensis, of ‘archaïsche Homo sapiens’.”

“Dit onderwerp is al meer dan 60 jaar in discussie sinds de ontdekking ervan, wat de moeilijkheden benadrukt van het toepassen van fysieke dateringsmethoden op prehistorische monsters,” schreef het team.

Er is echter meer onderzoek nodig om definitief vast te stellen dat de schedel een Homo heidelbergensis is.