Nederland Schittert als Wereldwijde Nummer 2 in Quantum: Startups Verdienen 16x Meer!

In het rapport ‘De Staat van Quantum 2025’, opgesteld door Quantum Delta NL (QDNL), het nationale initiatief ter versterking van het Nederlandse quantum-ecosysteem, staat Nederland internationaal op de tweede plaats.

Doorgaans domineren de Verenigde Staten, China, en in mindere mate het Verenigd Koninkrijk en Duitsland de ranglijsten met de meest geciteerde onderzoeken naar quantumtechnologie. Quantum Delta NL heeft echter besloten om de Nederlandse bijdrage aan deze hoog geciteerde wetenschappelijke publicaties te wegen naar bevolkingsgrootte, wat ons op de tweede plaats brengt.

Toch is er geen reden tot schaamte. Zelfs zonder deze aanpassing voor bevolkingsgrootte staat Nederland nog steeds achtste wereldwijd wat betreft publicaties over quantumcomputing, volgens de critical technology tracker van het Australian Strategic Policy Institute.

Werkgelegenheid verviervoudigd, financiering met 1.600 procent gestegen

Quantum Delta NL rapporteert dat alles in de lift zit qua cijfers over de afgelopen vijf jaar. In maart 2025 telden Nederlandse quantumstartups samen 735 werknemers, met ongeveer 400 in Delft; dat is meer dan vier keer zoveel als in 2020.

Het aantal startups is in diezelfde periode meer dan verdubbeld tot 29. Ook de private investeringen zijn sterk toegenomen. In 2020 werd er 10 miljoen euro geïnvesteerd in quantumbedrijven, dit bedrag is inmiddels opgelopen tot 160 miljoen euro, mede dankzij recente Series A-financieringsrondes door bedrijven zoals QuantWare, Qblox, Quix en Orange Quantum Systems. Dit betekent een toename van 1.600 procent.

Toename in quantumpatenten

Wat betreft de innovatiekracht van Nederlandse bedrijven in de quantumsector, het aantal patentaanvragen steeg van 37 in 2023 naar 60 in 2024. Of dit veel is, is lastig te zeggen. Ter vergelijking, IBM vroeg in 2024 om 117 Amerikaanse patenten voor quantumtechnologie, gevolgd door Google-moeder Alphabet (63) en Microsoft (21).

Ook op Europees niveau is er een toename te zien in het aantal patentaanvragen voor quantumtechnologie, volgens studies in opdracht van de Europese Commissie. Een zorgpunt is dat hoewel 23 procent van de quantumbedrijven in Europa gevestigd is, zij slechts voor 6 procent van de wereldwijde patentaanvragen verantwoordelijk zijn. China is hierin dominant, met 46 procent van de aanvragen, gevolgd door de VS (23 procent). Er is dus zeker potentieel voor groei en verbetering.

615 miljoen euro voor Quantum Delta NL

Terwijl China en de Verenigde Staten voornamelijk investeren via publieke en private middelen, inclusief grote techbedrijven zoals Nvidia, is de rol van Europa nog lang niet uitgespeeld in een markt die tegen 2035 naar schatting 97 miljard dollar kan omvatten aan quantumcomputers, -netwerken en -sensoren.

Dit is ook de visie van Quantum Delta NL, dat onderzoek, talent, ondernemerschap en productiecapaciteit samenbrengt in vijf zogenaamde hubs in Delft, Eindhoven, Leiden, Twente en Amsterdam met steun van het Nationaal Groeifonds. Tot nu toe is er in totaal 615 miljoen euro toegekend aan het QDNL-programma. Volgens bestuursvoorzitter Philippe Bouyer is dit geld goed besteed: ‘We staan voor de keuze: toekijken hoe anderen de markt bepalen of zelf bouwen met onze mensen, bedrijven en faciliteiten.’

Bouyer investeert ook direct in startups via het QDNL Participations Fund, dat heeft geïnvesteerd in bedrijven zoals Quantware, QBlox en Q-Bird. Hij heeft budget tot 2028, maar wat hem betreft zou de volgende regering de financiering moeten voortzetten. ‘De komende jaren moeten we kennis omzetten in productie, export en strategische autonomie. Dat vereist voorspelbare, langdurige investeringen in talent, productiecapaciteit en de overstap van laboratorium naar fabriek.’