Het leven en werk van Henk van Gelder
In het boek Carmiggelt. Het levensverhaal uit 1999 maakt auteur Henk van Gelder al vroeg duidelijk dat een journalist altijd denkt in termen van ‘hoeveel woorden’. Dit kenmerk was tekenend voor Van Gelder, die in Carmiggelt een ware collega in de journalistiek zag. Vanaf zijn negentiende, in het jaar 1965, begon Van Gelder zijn schrijfcarrière bij Het Parool. Dit afgelopen weekend is hij in Amsterdam overleden op 79-jarige leeftijd, na een langdurige ziekte, in een hospice.
Van Gelder groeide op in Andijk, Noord-Holland, binnen een links georiënteerd gezin, wat zichtbaar was aan de kranten die men las. Van jongs af aan voelde hij zich aangetrokken tot de wereld van de journalistiek. Zijn eerste kritieken verschenen in 1964 in het dagblad De Waarheid, waarin hij schreef over televisieprogramma’s als Capriolen van de NCRV en In de engelenbak van de VARA. Ook werden zijn ingezonden brieven gepubliceerd in Het Vrije Volk.
Niet lang daarna trad hij toe tot de kunstredactie van Het Parool in Amsterdam, waar hij onder redactie van Herman Stok regelmatig artikelen schreef voor de cultuurpagina’s. Zijn onderwerpen waren divers en omvatten cabaret, popmuziek, theater, televisie, festivals en film. Een memorabel moment uit die tijd was het optreden van The Beatles op 6 juni 1964 in Blokker, wat voor hem als jonge popliefhebber en journalist een bepalend moment was. Sinds 1981 deelden Henk van Gelder en ik de passie voor theater op de kunst- en cultuurredactie van het NRC Handelsblad.
In 1971 werd hij musical- en cabaretmedewerker bij NRC, maar keerde later terug naar Het Parool waar hij de vaste rubriek Uit & In door Henk van Gelder had. Hij schreef talrijke artikelen over de kleinkunst en film, genres die hem na aan het hart lagen. Bij Van Gelder was het ‘lichte’ genre nooit een zorg; zijn toewijding gaf elk optreden en elke artiest grote waarde.
Bij Het Parool leerde hij het journalistieke vakmanschap, inclusief het schrijven van necrologieën onder tijdsdruk. Hij had ook de vaardigheid om zetsels in spiegelbeeld te lezen, een techniek die destijds gebruikelijk was. In oktober 1981 werd hij vast medewerker bij de kunstredactie van NRC, waar hij uitgebreid schreef over cabaret en musicals. Hij schreef alle denkbare genres, van recensies en interviews tot achtergrondverhalen en necrologieën. Hij was een meester in beknopt schrijven, precies zoals zijn leermeester Carmiggelt hem voordeed.
Van Gelder had een bijzondere snelheid in het schrijven van necrologieën, zoals die van cabaretier Toon Hermans die hij onder grote tijdsdruk voltooide. Hij werkte het liefst op de redactie van NRC of in een kantoor dicht bij zijn huis aan de Leidsegracht, nabij de Stadsschouwburg. Zijn expertise in het lichte genre werd ondersteund door zijn kennis over de Tweede Wereldoorlog en met name over kunstenaars in die tijd.
Hij gebruikte de term ‘grapdichtheid’ voor het aantal grappen in een cabaretvoorstelling en was trots op de volwassenwording van de Nederlandse musical, mede dankzij Joop van den Ende. Van Gelder heeft ook een indrukwekkend aantal biografieën geschreven, waaronder van Leen Jongewaard, Adèle Bloemendaal en Joop van den Ende. Zijn biografie van Van den Ende (2012) was een hoogtepunt, waarin hij zowel het cultureel ondernemerschap als de ontwikkeling van de Nederlandse musical vastlegde.
Zijn werk, variërend van lichtere genres tot diepgaande biografieën, toont de veelzijdigheid en diepgang van Henk van Gelder als journalist en schrijver. Dit maakt zijn bijdrage aan de journalistiek en cultuur in Nederland ongeëvenaard.
Vergelijkbare berichten
- Harry de Bruin Aangesteld als Adjunct-Directeur bij DeLaMar: Ontdek Zijn Visie en Plannen!
- Bekende Actrice Do van Stek Overleden: Nederland Rouwt om Verlies
- Ontdek de waarheid over Gerard Cox: Alles wat je dacht, kan nu weg!
- OM staakt vervolging tegen regisseur Zholdak na incident met danseres: Details onthuld!
- Piet Kamerman (99) Overleden: Iconische Toneelspeler Neemt Afscheid

Loes Bakker is onderwijsspecialist met jarenlange ervaring in beleid en praktijk. Haar bijdragen gaan over vernieuwing, digitalisering en pedagogische kwesties in het onderwijs. Ze legt onderwijsontwikkelingen kritisch bloot, altijd met een hart voor leerlingen, leerkrachten én een toekomstgericht onderwijssysteem dat iedereen gelijke kansen biedt.