Dexter Energy scoort €23 miljoen: AI-autopilot revolutioneert zon- en windparken!

‘Een aanzienlijk bedrag voor onze branche,’ aldus de 36-jarige CEO Luuk Veeken over de recente kapitaalinjectie in Dexter Energy. Het bedrijf, dat vorig jaar nog op de Challenger-lijst van MT/Sprout stond, verwierf in de Series C-ronde een bedrag van 23 miljoen euro.

De Franse vermogensbeheerder Mirova en de Spaanse Alantra Investment hebben geïnvesteerd, samen met bestaande investeerders zoals ETF Partners, Newion en PDENH, die twee jaar geleden al 10,5 miljoen euro in het softwarebedrijf investeerden.

Veeken heeft dus aanzienlijke middelen tot zijn beschikking, maar hij heeft ook veel plannen. In de afgelopen jaren heeft hij een bedrijf met bijna honderd werknemers opgebouwd dat in dertien Europese landen energiebedrijven helpt om de maximale opbrengst uit hun wind- en zonne-energieparken te halen.

De software van Dexter Energy is getraind met data die de productie, vraag en aanbod van elektriciteit voorspellen. Een windturbine of zonnepark kan namelijk niet altijd op maximale capaciteit functioneren.

Onbalans in het elektriciteitsnet vormt de kern van Veekens onderneming. Meer en meer elektriciteit komt van wind en zon, bronnen die fluctueren en soms op ongelegen momenten te weinig of te veel energie leveren. Dit kan leiden tot negatieve energieprijzen of problemen als er een leveringsplicht is terwijl de windmolens stil staan door vorst of te harde wind.

Dexter stuurt windturbines en zonnepanelen aan

Dexter helpt dergelijke situaties te voorkomen door tijdig de elektriciteitsproductie te verhogen of te verlagen. Het AI-platform van Veeken geeft niet alleen adviezen, maar kan nu ook direct de ‘assets’ aansturen: de eigenaar of beheerder van een turbine of zonnepanelen kan deze via een technische koppeling met de software in- en uitschakelen en de handel in elektriciteit deels overlaten aan Dexter.

‘We zijn een nieuwe categorie aan het opbouwen en zetten sterk in op AI,’ zegt Veeken: ‘Het handelen en balanceren van stroom als een dienst. We automatiseren ons advies.’

Deze nieuwe dienst is al operationeel bij verschillende klanten in Nederland, België en Duitsland, en Veeken wil nu verder uitbreiden in Europa. ‘Om dit in andere landen operationeel en vooral goed schaalbaar te maken, is veel tijd nodig voor ontwikkeling en onderzoek. Onze software moet compatibel zijn met andere hard- en software die energiebedrijven gebruiken, en integreren met de energiemarkt.’

Autopilot straks ook voor batterijen

Deze automatisering vraagt veel vertrouwen van klanten, die hun controle over assets overdragen aan algoritmes van Dexter. ‘Klanten kunnen de software altijd overrulen,’ legt Veeken uit. ‘Beschouw het als een autopilot. Onder normale omstandigheden besturen wij de assets. Maar als TenneT de klant vraagt alle windmolens uit te schakelen, hebben zij zelf de controle.’

Een andere langgekoesterde wens van Veeken wordt nu mogelijk door de nieuwe financiering: het Dexter-algoritme geschikt maken voor het aansturen van batterijen. De software zal dan adviseren over de beste manier om energie op te slaan in batterijen, te verkopen aan het buitenland of te bewaren voor een betere prijs.

Eigen startup in de energiehoek

Onbalans, netcongestie, batterijopslag: toen Veeken in 2016 samen met Hubert Penn en Fons de Leeuw zijn startup begon, waren dit relatief onbekende concepten. Hij studeerde af in energiewetenschappen en deed een onderzoeksstage naar het afstemmen van de vraag naar elektriciteit op het duurzame aanbod. Daarna werkte hij voor een investeerder die vroeg investeerde in startups gericht op schone energie.

‘Die ervaring helpt me nu bij financieringsrondes: ik ken het spel van de vc’s, weet waar ze naar op zoek zijn.’ Dat hij zijn eigen startup in de energiesector zou starten, stond voor hem al vast. ‘Ik wist alleen nog niet wat precies, en ik wist nog niets van de zakelijke kant. Dat heb ik in die tijd geleerd. Ik heb ook veel pitchdecks van andere startups en scale-ups gezien.’

Valse start bij tuinders en koelhuizen

Veeken begon met het ontwikkelen van software voor het voorspellen van de productie van zon- en windenergie op basis van weergegevens. Hij leerde zichzelf omgaan met machine learning en andere tools die nodig zijn om een AI-model te bouwen. Aanvankelijk richtte zijn software zich op grote koelhuizen en tuinders, om hun verbruik af te stemmen op de voorspelde opwek.

‘Maar het aanbod aan hernieuwbare energie was destijds nog erg klein, en bedrijven konden te weinig besparen met onze adviezen. Daarom besloten we ons na dat eerste jaar meer te richten op energieleveranciers met onze voorspellingen van productie, vraag en prijzen. Dat is nu onze kerntaak.’

Verdubbeld tot 100 werknemers

Nieuwestroom en Greenchoice werden in 2018 klant, en naarmate het aanbod aan duurzame stroom snel groeide, werd het ook steeds urgenter om de energie-infrastructuur slimmer te beheren. Daardoor ging het ook met Dexter goed vooruit.

Het bedrijf heeft inmiddels een miljoenenomzet, die deels afhangt van hoeveel klanten als Scholt Energy, Greenchoice en Pure Energie extra verdienen aan hun installaties dankzij de software. Een deel van deze extra inkomsten gaat als performance fee naar de scale-up uit Amsterdam.

Sinds 2023 is het aantal werknemers meer dan verdubbeld, waaronder software-ontwikkelaars, maar ook technici die weten hoe een windmolen of zonnepark functioneert en wordt bestuurd.

‘Zo’n verdubbeling gaan we niet nog eens doen,’ zegt Veeken. ‘Bij de vorige ronde lag de focus op maximale groei, nu streven we naar winstgevendheid. We gaan eerst na of iets echt werkt en echt schaalbaar is, voordat we er mensen voor inzetten. Het zou mooi zijn als dit de laatste investeringsronde zou zijn.’

Omzet afhankelijk van onbalans

Ironisch genoeg is het lastig te voorspellen of dit de laatste investeringsronde zal zijn. Veeken beschrijft zijn verdienmodel als uitdagend, omdat veel contracten gebaseerd zijn op besparingen op onbalanskosten. ‘De omzet is daardoor sterk afhankelijk van de marktomstandigheden.’

Begin dit jaar was het even spannend. Door nieuwe Europese afspraken die zorgen voor internationale coördinatie van onbalans, moest Dexter alle algoritmes opnieuw instellen.

‘We wisten natuurlijk dat dit nieuwe systeem, Picasso, werd ingevoerd, maar met een AI-model ben je afhankelijk van historische data. De impact was moeilijk in te schatten, maar de markt gedroeg zich vanaf 1 januari anders, wat op zich als een succes kan worden beschouwd. We zijn nu weer up-to-date en verwachten dit jaar een omzet van 7 miljoen te bereiken.’

Fan van internationale handel

Voortaan kan een land dat veel waterkracht opwekt inspringen zodra in Nederland een tekort aan stroom dreigt door slecht weer, met weinig zon en veel wind. Momenteel vertrouwen we dan nog op kolen- en gascentrales.

‘Ik ben zelf erg enthousiast over de internationalisering van de energiemarkt,’ zegt Veeken. ‘Als we alleen binnen Nederland vraag en aanbod beter op elkaar afstemmen, wordt de energietransitie onbetaalbaar.’

Die andere recente ontwikkeling die de business van Veeken significant heeft veranderd, is de brede bekendheid van AI sinds 2022, dankzij ChatGPT en andere taalmodellen. De software van Dexter is ontwikkeld toen big data nog het buzzword was, maar veel modellen werden al getraind via machine learning. Nu heeft Dexter Energy zelfs AI in zijn webadres.

AI is een onderdeel, in data zit het echte werk

‘De inzet van AI was al aan de gang, en ik zie dat klanten en nieuwe bedrijven ermee aan de slag gaan. Maar dat AI-model is slechts een onderdeel van de waardeketen. Het gaat erom dat je alle benodigde data hebt: marktdata, weerdata in tijdreeksen die een paar jaar teruggaan. Wij hebben niet zo’n enorm model nodig. Heb je toegang tot gestructureerde data die historisch correct is? Daarin zit het echte werk. En hoe meer data wij verzamelen, hoe beter ons model voorspelt en handelt.’

Dexter zal zich met zijn ‘autopilot’ ook onderscheiden van veel buitenlandse concurrenten. ‘In Nederland waren we een van de eersten, maar we ontdekten dat in landen als Spanje, Denemarken en Duitsland de energietransitie al veel verder gevorderd was. In Spanje is er bijvoorbeeld een bedrijf dat alleen maar voorspellingen doet, en dat ontzettend goed doet. Voor de signalen die we leveren, de automatische aansturing, hebben we eigenlijk geen directe concurrenten, afgezien van bedrijven die dit intern doen, met hun eigen data-engineers.’

Onbalans op weg naar 100 procent groene stroom

Over vijf jaar hoopt Veeken 20 tot 25 procent van de Europese energiebedrijven te helpen bij het beter beheren van hun windturbines, zonneparken en batterijen. Maar wat gebeurt er als onbalans verdwijnt? ‘Naarmate er meer wind- en zonne-energie wordt opgewekt, wordt de noodzaak om te balanceren alleen maar groter en worden de gevolgen van een foute voorspelling ernstiger. En wij worden juist steeds beter in voorspellen.’

Vergeleken met Australië of Californië, die soms dagen of zelfs weken volledig op duurzame energie draaien, heeft Nederland nog een weg te gaan. ‘En niet alleen wat betreft de opwekking, maar vooral in het ontwikkelen van een flexibele vraag. Daar valt meer winst te behalen dan door de laatste procenten opwek bij te bouwen.’