De Nederlandse Reisopera introduceert dit seizoen onder andere een Nederlandse bewerking van Janáčeks Het Sluwe Vosje. Tevens beoogt de nieuwe artistiek directeur Sam Brown met diverse community- en participatieprojecten de kunstvorm toegankelijker te maken. Er werd met spanning uitgekeken naar de nieuwe plannen van de Reisopera, aangezien de Raad voor Cultuur de afgelopen tijd herhaaldelijk zijn bezorgdheid heeft geuit over de artistieke richting van het ensemble.
Dit seizoen, het eerste onder leiding van Sam Brown, werd onthuld tijdens de seizoenspresentatie in Felix Meritis te Amsterdam. Brown, afkomstig uit Groot-Brittannië, sprak over zijn streven om met de opera een breed en gevarieerd publiek van alle leeftijden, zowel in als buiten Enschede, te bereiken en te betrekken bij deze ‘ongelooflijke kunstvorm’. ‘Opera heeft de kracht niet alleen te entertainen, maar ook om diepgaande emoties te uiten. Al voordat we konden spreken, zongen we,’ aldus Brown.
Om opera toegankelijker te maken, wordt onder meer Het Sluwe Vosje door Jibbe Willems naar het Nederlands vertaald, wat het mogelijk maakt om een groot kinderkoor te laten deelnemen dat voor alle kinderen zonder auditie toegankelijk is. De relatief jonge regisseur Rennik-Jan Neggers (geboren in 1993) van SALIX kameropera zal deze productie regisseren.
De opera Second Love zal ook worden voorzien van een ‘frisse benadering’ met een opvallend jonge crew bestaande uit voornamelijk dertigers. Dit wordt het operadebuut van theaterregisseur Belle van Heerikhuizen (geboren in 1992), die als huisregisseur bij Het Nationale Theater recent het succesvolle Schuldig Kind regisseerde. Second Love belicht beide ‘kanten’ van een affaire, met de bestaande opera The Stronger (Gerald Barry, 2007) en een nieuw werk Hagar, gecomponeerd door Jan-Peter de Graaff.
Brown zal zelf de wereldpremière van de opera To Die For [A Comedy] regisseren, gebaseerd op het satirische toneelstuk Suicide van Nikolai Erdman uit 1928. De opera, oorspronkelijk in opdracht gemaakt voor het Stanislavski-Nemirovich-Danchenko-theater in Moskou, werd na de invasie in Oekraïne geschrapt omdat het werk niet patriottisch genoeg werd bevonden.
Naast deze drie grote reisproducties wordt er ook een talentproductie Les Enfants Terribles opgezet in samenwerking met De Nationale Opera en Opera Zuid, en diverse participatieprogramma’s. De voorstelling Wenschede is bijvoorbeeld samengesteld op basis van de wensen van kinderen voor hun stad, en Age on Stage is een dansproject voor 65-plussers. Daarnaast brengt Brown de flashmob voor 1000 zangers The Public Domain (David Lang) naar een winkelcentrum in Enschede, waar iedereen aan kan deelnemen.
Kritiek op artistieke visie
De aankondiging van donderdag trok veel aandacht omdat de Raad voor Cultuur recentelijk meermaals zijn bezorgdheid heeft geuit over de artistieke plannen van de Reisopera. Hoewel de Raad afgelopen zomer in principe positief oordeelde over de subsidieaanvraag van de Reisopera, miste deze nog ‘samenhang, onderbouwing en reflectie’ in de beschrijving van de kernactiviteiten.
De nieuwe directie, aangevoerd door Sam Brown die per 1 september 2024 in functie treedt, was nog niet opgenomen in de aanvraag, wat leidde tot een voorwaardelijke subsidietoekenning door de Raad, mits een schriftelijke toelichting door de nieuwe artistiek directeur werd overlegd. De aanvulling die vervolgens in november werd ingediend, werd echter met kritiek ontvangen door de Raad.
De Raad had gehoopt dat de Reisopera de kans om haar aanvraag toe te lichten en haar nieuwe artistieke richting te verduidelijken gretig zou aangrijpen. Echter, de voorliggende tekst liet wederom te wensen over: de toelichting was summier en wekte weinig vertrouwen.
Volgens de Raad voor Cultuur was de motivatie achter de keuze van de genoemde titels onduidelijk, net als waarom bepaalde werken waren vervangen door andere, waarom sommige titels als opera en andere vermoedelijk concertant werden uitgevoerd, en wat de verbindende lijnen in het programma waren. De Raad concludeerde hard: ‘Hier wreekt zich het gebrek aan een artistieke visie.’
De Raad verzocht het gezelschap daarop om een nieuwe toelichting, deze keer in de vorm van een vertrouwelijk gesprek. Hoewel de Raad geen details deelt over de inhoud van dergelijke gesprekken, is bevestigd dat dit inmiddels heeft plaatsgevonden.
Voordat dit gesprek plaatsvond, had het ministerie van OCW de aanvraag van de Reisopera al voorwaardelijk goedgekeurd. Het gezelschap ontving vlak voor kerst een brief waarin stond dat het aan de voorwaarden voor subsidietoekenning voor de periode 2025-2028 had voldaan. Op zijn website laat de Reisopera weten dat het de feedback uit de adviezen van de Raad voor Cultuur zal meenemen in de programmering en in de toekomstige gesprekken met OCW en de Raad voor Cultuur.
Beeld: Campagnebeeld Het Sluwe Vosje
Vergelijkbare berichten
- Raad voor Cultuur: Advies voor achtjarige subsidieperiode, eist betere overheidsafstemming!
- Breaking: Pierre Audi, befaamde regisseur, plotseling overleden!
- Michiel Vandevelde: Ontmoet de Nieuwe Artistiek Leider van Kunstencentrum CAMPO!
- Nieuwe Topman voor Nationaal Onderwijsmuseum: Ontmoet de Interim Directeur-Bestuurder!
- Danssector in Actie: Voorstellen aan Minister voor Beter Cultuurbeleid!
Loes Bakker is onderwijsspecialist met jarenlange ervaring in beleid en praktijk. Haar bijdragen gaan over vernieuwing, digitalisering en pedagogische kwesties in het onderwijs. Ze legt onderwijsontwikkelingen kritisch bloot, altijd met een hart voor leerlingen, leerkrachten én een toekomstgericht onderwijssysteem dat iedereen gelijke kansen biedt.