VDL Born richt zich op accu’s en groene mobiliteit: Militaire drones krijgen voorrang

Recentelijk verliet de laatste Mini de montagehal van VDL Nedcar in Born, Limburg. In februari 2024 zou de fabriek tijdelijk sluiten omdat VDL geen nieuwe opdrachtgevers kon vinden na het vertrek van de BMW Group, die er verschillende BMW’s en Mini’s liet assembleren.

Binnenkort zal het echter weer een komen en gaan zijn bij VDL.

Op een recente woensdag kondigden de provincie Limburg en VDL aan dat ze samen 25 miljoen euro zullen investeren in het terrein van de voormalige autofabriek. VDL plant een ‘brede invulling’ van het terrein. Naast militaire drones zouden er ook batterij- en energiesystemen ontwikkeld en geproduceerd kunnen worden, evenals oplossingen voor duurzaam vervoer.

Zes vragen over de toekomst van VDL Born.

1. Waar investeren provincie en VDL precies in?

VDL belooft 10 miljoen euro te investeren en de provincie Limburg draagt 15 miljoen euro bij voor de ‘alternatieve invulling’ van het fabrieksterrein. Van dit bedrag is 5 miljoen euro bestemd voor extra natuur en de leefbaarheid van de omgeving. Dit alles is vastgelegd in een intentieverklaring, en het geld van de provincie komt uit een fonds dat al gereserveerd was voor de infrastructuur van het toen nog actieve VDL Nedcar.

‘We zijn nog in gesprek met de provincie over de specifieke besteding van deze miljoenen. Het doel is om innovatie, werkgelegenheid en leefbaarheid op en rond de VDL-site in Born te stimuleren’, zei VDL-topman Willem van der Leegte tegen persbureau ANP.

Concreter: VDL zal de voormalige autofabriek ontwikkelen op het gebied van duurzame mobiliteit, nieuwe batterij- en energiesystemen, geavanceerde maakindustrie – inclusief hightech – en defensie-industrie (waaronder drones).

De fabriek wordt omgevormd tot een duurzame, zelfvoorzienende productielocatie voor hoogwaardige maakindustrie uit Nederland en Europa, aldus de investeringspartners. Er wordt gemikt op zogenaamde ‘dual use’-producten, ofwel producten die zowel voor militaire als civiele doeleinden kunnen worden gebruikt.

2. Is VDL momenteel volledig inactief in Born?

Waar eerder duizenden medewerkers Mini’s, en voorheen Mitsubishi’s, Volvo’s en Dafjes assembleerden, zijn nu ongeveer 250 werknemers actief. Deze werknemers stellen onder meer batterijmodules samen voor BMW, maar zijn ook al begonnen met het maken van speciale voertuigen voor het leger. Dit voorjaar werd al aangekondigd door minister van Defensie Ruben Brekelmans en Van der Leegte dat het Brabantse maakbedrijf zou beginnen met defensieproductie.

Dit ging samen met een oproep aan defensiebedrijven om naar Born te komen voor hun productie of R&D. Er zijn het hele jaar door berichten over contracten, bijvoorbeeld voor de assemblage van drones, maar officiële deals zijn nog niet bevestigd.

Ondertussen verhuurt VDL wel productieruimte aan Defensie. Tegen het einde van dit jaar zal Defensie beschikken over ongeveer 120.000 vierkante meter, oftewel een kwart van het totale fabriekscomplex.

3. Is Born een logische locatie voor defensieproductie?

Vanuit een bepaald perspectief wel. Nedcar was, voordat VDL het bedrijf in 2013 overnam, een voorbeeld van een flexibele en efficiënte fabriek die voor verschillende klanten produceerde. Mitsubishi Carisma’s werden naast Volvo S40’s geproduceerd, en Smart ForFours naast Mitsubishi Colts. Daarna werd BMW er klant met verschillende modellen.

Na vruchteloze gesprekken met verschillende (ook Chinese en Amerikaanse) automerken, is het nu tijd om de focus te verbreden. Veel medewerkers hebben elders werk gevonden, maar er is nog steeds een schat aan kennis en knowhow over hoogwaardige productie en hoe je dat voor verschillende klanten beheert.

Minder hoogdravend: de vele fabrieksmeters staan nu toch leeg, terwijl er voldoende stroom beschikbaar is – iets waar ondernemers op veel andere plaatsen in het land veel voor over zouden hebben.

4. Wanneer komen de eerste drones van VDL in Born?

Duurzaam vervoer en nieuwe batterijen zullen er ongetwijfeld komen, maar Born lijkt voorlopig gericht op de massaproductie van drones, die eind dit jaar kan beginnen. VDL kan tot volgend jaar drones produceren en testen, daarvoor heeft de provincie onlangs een gedoogverklaring afgegeven. Het bedrijf gebruikt daarvoor de vergunning voor de autoproductie, wat vooral tijdwinst oplevert.

Het betreft een proefproject, en er mag niet met munitie of explosieven gewerkt worden. Als de pilot slaagt, kan grootschalige productie volgen. Het ligt voor de hand dat de drones die in opdracht van Defensie moeten worden geproduceerd, als eerste van de band rollen. Een aanzienlijk deel daarvan is bestemd voor Oekraïne.

5. Wie zijn de andere potentiële klanten?

Het kan nog druk worden, want alleen al in dronebouwers investeert de Nederlandse overheid de komende jaren 1,2 miljard euro. Idealiter brengt Defensie bedrijven, kennisinstituten zoals TNO en militaire gebruikers samen om hun nieuwe technologieën en producten verder te ontwikkelen en te testen.

Twee maanden geleden kondigde het Nederlandse DeltaQuad aan dat het een strategisch partnerschap had gesloten met VDL voor de productie van drones in Born. De DeltaQuad Evo is een verkenningsdrone met een spanwijdte van 3 meter die verticaal kan opstijgen, maar is voorzien van vleugels.

‘Deze locatie is uitgerust met geavanceerde assemblagelijnen en zeer geschikt voor de productie van complexe elektromechanische systemen’, staat in het persbericht. ‘Dankzij deze flexibele opzet kan VDL ontwerpwijzigingen snel doorvoeren.’

De Duitse defensiereus Rheinmetall is in gesprek met VDL om terreinwagens te produceren in de voormalige autofabriek, vertelde Coen van Leeuwen, ceo van een dochterbedrijf in Ede dat een contract heeft voor de bouw van 500 stuks van het 4×4-voertuig Caracal voor de luchtmobiele brigade. Een deel daarvan zou bij VDL kunnen worden ondergebracht. Gesprekken liepen nog in augustus.

De Belgische Defensie zou ook klant kunnen worden, volgens minister Brekelmans. Hij is ook in gesprek met andere NAVO-landen over een vorm van samenwerking, zei hij tegen het Eindhovens Dagblad. ‘Met mijn Belgische collega ben ik bijvoorbeeld in overleg of wij een bepaald type munitie kunnen afnemen. België zou dan bij ons drones kunnen kopen.’

Ook Oekraïne heeft interesse getoond. ‘Oekraïne wil graag een deel van de productie laten plaatsvinden bij partnerlanden in Europa. Als ik zeg dat wij deze locatie van VDL hebben, dan zijn zij zeer geïnteresseerd’, voegde hij toe.

6. Was er niet ook een Zwitserse dronemaker in de race?

Ja en nee. Het Zwitserse bedrijf Destinus, dat al straalmotoren voor drones maakt in Hengelo, zou de assemblage van zijn raketdrones willen uitbesteden aan VDL in Limburg. Een directeur maakte dit afgelopen maart bekend, ook tegenover MT/Sprout, maar werd later door hogergeplaatsten binnen Destinus tegengesproken.

Sindsdien is het stil rond de plannen van de dronebouwer, die overigens is opgericht door de Russische ruimtevaartondernemer Mikhail Kokorich. Opmerkelijk: onlangs doken er vacatures op voor een logistics officer, quality inspector en een projectassistent ‘die helpt te zorgen dat baanbrekende lucht- en ruimtevaartprojecten soepel verlopen.’ Locatie: Born.