KKR Onder Vuur: Nederlandse Schrijvers en Artiesten Eisen Antwoorden!

juni 27, 2025

kkr private equity protest festivals auteurs

Met een vermogen van meer dan 620 miljard dollar behoort KKR tot de grootmachten onder de private-equitybedrijven wereldwijd. Ondanks deze status is het bedrijf niet onbekend met controverses. Ditmaal staan ze in de schijnwerpers vanwege kritiek van Nederlandse auteurs en kunstenaars. Zijn ze hierdoor echter van hun stuk gebracht? Beoordeel zelf.

Nederlandse kunstenaars en auteurs willen geen associatie met KKR en roepen daarom uitgevers en organisatoren van festivals op om de banden met deze Amerikaanse investeringsmaatschappij te verbreken. Sommigen gaan zelfs zover dat ze bestaande contracten annuleren of niet meer deelnemen aan evenementen.

In hun strijd tegen KKR halen ze verschillende zaken aan. Zo zou het bedrijf onethische banden hebben met Israël, investeren in wapens en fossiele brandstoffen, en Donald Trump steunen. Volgens de berichtgeving bezit KKR aandelen in twee Israëlische technologiebedrijven, een Brits bedrijf met een datacenter en een Amerikaans bedrijf met een R&D-faciliteit in Israël. Meer controverse ontstaat er rondom het mede-eigendom van Yad2, de grootste marktplaats van Israël. Palestijnen in Duitsland hebben hierover geklaagd omdat er advertenties worden toegestaan voor het verhuren van woningen in illegale nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever.

Is de kritiek op KKR gerechtvaardigd? Volgens onderzoek van NRC produceert KKR geen wapens, vermindert het zijn investeringen in fossiele brandstoffen en steunt het zowel Republikeinen als Democraten. Toch is KKR niet zonder smet.

Ideologische oorsprong

De oprichters Jerome Kohlberg Jr. en de neven Henry Kravis en George R. Roberts hebben door de jaren heen zeker hun sporen van vernieling achtergelaten. Echter, zij startten KKR in 1976 vanuit een behoorlijke dosis idealisme.

Ze waren afkomstig van Bear Stearns, waar ze het investeringsvak leerden, maar waren de cultuur daar zat. Deze bank beloonde werknemers enkel voor hun individuele winstbijdragen, wat leidde tot een competitieve en ongezonde werkomgeving. ‘Eat what you kill’, noemden ze het zelf. ‘Wij wilden een plek creëren waar iedereen deelneemt als eigenaar, waar samenwerking centraal staat en niet de concurrentie.’

Nieuwe financieringsmethode

Met een startkapitaal van 120.000 dollar wilden de drie met KKR een nieuw concept introduceren: leveraged buyouts (LBO). Hierbij worden bedrijven gekocht met geleend geld, waarbij de schulden hoofdzakelijk bij het overgenomen bedrijf worden neergelegd.

Deze schulden fungeren als een hefboom die het management dwingt zich volledig te focussen op winstgevendheid. Dit resulteert vaak in een grondige reorganisatie en het afstoten van minder winstgevende onderdelen. Na een beursgang of verkoop kan KKR dan aanzienlijke winsten realiseren.

Volgens The Guardian zijn tegenwoordig drie van de vier dollars in private-equitydeals afkomstig van LBO’s. KKR begon echter bescheiden, met een focus op ondergewaardeerde en slecht beheerde bedrijven, wat een reorganisatie en waardevermeerdering relatief eenvoudig maakte.

LEES  Rogier Thewessen scoort NS als klant na stationsbroodje: Het succesverhaal van een cold call!

Bedrijven belasten met schulden

De eerste LBO die de financiële wereld opmerkte was die van Houdaille Industries, een succesvolle fabrikant van auto-onderdelen, industriële gereedschappen en bouwmaterialen. Volgens KKR was het een ingeslapen bedrijf dat een flinke impuls nodig had.

Na de overname in 1979 werd het bedrijf belast met een schuld van meer dan 300 miljoen dollar. De focus verschoof van het produceren van kwaliteitsproducten naar het terugbetalen van schulden, waardoor het bedrijf de recessie van de vroege jaren tachtig niet overleefde, noch kon concurreren met Japanse bedrijven.

Om toch winst te genereren, splitste KKR het bedrijf, ontsloeg duizenden werknemers en verkocht wat overbleef in 1987. Deze harde aanpak gaf private equity een negatieve reputatie, die van corporate raiders: roofkapitalisten, aasgieren, sprinkhanen, oftewel het Wall Street-type waar ‘greed is good’ geldt.

Bedrijfshervormingen

De oprichters van KKR noemen dit een misverstand. Als roofbouw echt hun bedrijfsmodel was, zou niemand met hen willen samenwerken. Wat zij doen, is ‘corporate reform’: de basis van het bedrijf op orde krijgen, waaronder de toeleveringsketen, productprijzen en de kwaliteit van het management. ‘Ons doel is om elk bedrijf beter achter te laten,’ zeggen ze.

Mede-oprichter Kohlberg vertrekt in 1987, omdat hij zich niet kan vinden in de agressieve strategie van KKR en start zijn eigen private-equitybedrijf. Kravis en Roberts gaan verder als co-CEO’s. Kravis focust op het grote geheel, Roberts op de financiële details, maar beiden hebben grote ambities.

Zo beginnen ze meteen met een grotere en meer agressieve deal: de overname van RJR Nabisco in 1988. Hiermee vestigt KKR zich definitief op de wereldkaart. Het management van deze tabaks- en voedingsgigant wilde zelf de controle behouden en deed mee aan de biedingen met een ander financieel bedrijf.

Epische confrontatie

De hevige strijd die volgt, resulteert in een bestseller en een film, Barbarians at the Gate. Uiteindelijk dwingt KKR het management op de knieën en schrijft geschiedenis als de winnaar, maar dit kost wel 25 miljard dollar, een enorm bedrag voor die tijd.

RJR Nabisco worstelt om dit bedrag terug te verdienen, mede doordat in de VS meer aandacht komt voor de gezondheidsrisico’s van roken. KKR biedt vervolgens de aandelen te koop aan, wat leidt tot een daling van de aandelenprijs. Volgens de Financial Times verliest KKR uiteindelijk 730 miljoen dollar op deze deal.

KKR wacht echter niet tot de verkoop van het bedrijf om winst te maken. De bedrijven betalen ook een managementvergoeding van enkele procenten. Een voorbeeld hiervan is de beruchte deal met Toys R Us in 2005. KKR koopt het bedrijf voor 6,6 miljard dollar, samen met Bain Capital en Vornado. Ze schuiven 5 miljard dollar aan schulden door naar de speelgoedketen.

LEES  Orderchamp's Cruciale Wending: Op Topmomenten €1 Miljoen Per Maand Verbrand!

Ondergang van Toys R Us

Deze schuldenlast kost het bedrijf een fortuin, maar alleen al aan managementvergoedingen werd 470 miljoen dollar berekend, volgens The Guardian. Dit geld kon niet worden geïnvesteerd in de ontwikkeling van e-commerce en winkels, wat mede leidt tot het faillissement van Toys R Us in 2018.

Dergelijke deals, waaruit KKR meestal ongeschonden komt, dragen bij aan het negatieve imago van private equity bij het grote publiek. Maar KKR blijft zichzelf heruitvinden. Vanaf de jaren negentig koopt het bedrijf niet alleen meer industrie- en retailbedrijven, maar ook ondernemingen in technologie, telecommunicatie en gezondheidszorg.

Actief in Nederland

In 1994 zet KKR voet in Europa met een kantoor in Londen, eerst onder een andere naam, maar vijf jaar later onder de eigen naam. Tegenwoordig heeft KKR negen Europese vestigingen en beheert het 92 miljard dollar aan Europese activa.

In 2004 wordt KKR actief in Nederland met de overname van Vendex (V&D, Praxis, Dixons, Hema en De Bijenkorf). Het bedrijf staat bekend als de club die de warenhuisketen naar de afgrond duwde.

Binnen twee jaar verkoopt KKR de winkelpanden en vervolgens de verschillende winkelformules. V&D en Hema kampen met hoge schulden en hoge huren. V&D gaat failliet, terwijl Hema wordt verkocht aan het Britse Lion Capital en nu in handen is van Jumbo en het Nederlandse Parcom.

Andere Nederlandse overnames zijn de margarinedivisie van Unilever in 2017, omgedoopt tot Flora Food Group, fietsenfabrikant Accell, vakantieparkbeheerder Landal, optiekketen Nexeye, Q-Park en softwarebedrijf Exact.

Nieuwe co-CEO’s

Met 282 bedrijven en meer dan 620 miljard dollar aan beheerd vermogen heeft KKR wereldwijd een invloedrijke positie. Kravis en Roberts zijn niet langer de leiders. Sinds 2021 zijn dat Joseph Bae, zoon van uit Noord-Korea gevluchte ouders, en Scott Nuttall, een Nieuw-Zeelander. Het duo geeft toe graag de strategieën van Warren Buffett, CEO van Berkshire Hathaway, na te volgen.

Zij nemen Buffetts benadering over om te investeren in uitstekende bedrijven, niet in fixer-uppers. ‘Laat die bedrijven groeien, zodat ze de schulden in cash kunnen terugbetalen en investeer dat geld weer in stabiele bedrijven,’ leggen ze uit in een interview met Forbes.

Net als Buffett hebben ze een voorkeur voor verzekeraars en neemt KKR in 2020 voor 7,4 miljard dollar een meerderheidsbelang in Global Atlantic. Net zoals hun voorgangers dromen ze groot. Bae en Nuttall willen marktleider Blackstone van de troon stoten; tegen 2030 willen ze duizend miljard dollar aan activa beheren.

Meer focus op entertainment en media

Als groeimotoren kiezen ze voor vermogensbeheer, verzekeringen en eigenaarschap. Een aanzienlijk deel van het vermogen gaat naar krediet (245 miljard dollar), vastgoed (81 miljard) en infrastructuur (83 miljard). Voor KKR zijn dit ‘alternatieve kasstromen’.

Hun investeringskeuzes worden bepaald door een informele code die Bae en Nuttall hebben ontwikkeld om conflicten te voorkomen. Als de één voorstander is van een project en de ander gemiddeld negatief of neutraal is, gaat het project door. Maar als een van hen hartstochtelijk voor is en de ander stellig tegen, wordt het idee opgeborgen.

LEES  Felyx-oprichter zoekt top ondernemers bij EWOR: Ontmoet de briljantste founders!

De reactie van consumenten op de coronapandemie heeft ertoe geleid dat private equity meer is gaan investeren in entertainment en media. Ook KKR zet in op deze trend, in de verwachting dat consumenten meer geld zullen uitgeven aan ervaringen, vooral buitenshuis. Zo komt KKR onder de aandacht van Nederlandse schrijvers en kunstenaars.

Private equity in krimp

In 2023 neemt KKR het Amerikaanse Simon & Schuster over voor 1,6 miljard dollar, een uitgeverij die sinds een jaar eigenaar is van het Nederlandse VBK. Tot deze groep behoren onder meer uitgevers zoals Atlas Contact, Van Dale, Luitingh-Sijthoff en Ambo Antos.

In 2024 betaalt KKR bovendien samen met een partner 1,3 miljard euro voor het Brits-Luxemburgse Superstruct Entertainment. Dit bedrijf beheert meer dan tachtig popfestivals in Europa, waaronder de Zwarte Cross, ID&T (Mysteryland) en Apenkooi (DGTL).

Voor een gigant als KKR lijkt dit allemaal klein bier. De protesten van schrijvers en artiesten zullen waarschijnlijk weinig indruk maken op het hoofdkantoor.

Sterker nog, KKR heeft grotere zorgen. Voor het eerst in decennia lijkt de traditionele private equity te krimpen. Te veel verouderde deals, te veel onverkochte activa, volgens de Financial Times. De investeerders, vooral pensioenfondsen, zien te weinig rendement op hun investeringen en trekken zich terug.

KKR voelt deze druk duidelijk. In het eerste kwartaal van 2025 leed het een verlies van 185 miljoen dollar, waarvan de schuld grotendeels bij Global Atlantic ligt. Deze verzekeraar noteerde een verlies van meer dan een miljard dollar, wat de financiële resultaten negatief beïnvloedt. Voor de co-CEO’s bevestigt dit de noodzaak van hun ‘alternatieve kasstromen’. Of Goldband nu wel of niet optreedt op de Zwarte Cross, dat verandert weinig aan de situatie.

Vergelijkbare berichten

Beoordeel dit post

Plaats een reactie

Share to...