Op vrijdag 3 oktober werden de Nederlandse Dansdagen geopend met het Debat van de Nederlandse Dans, waarbij Marjorie Boston en Maarten van Hinte van Rightaboutnow.Inc spraken over wat de danswereld kan leren van hiphop.

Beweging. Het concept van beweging. Hoe we ons bewegen in deze roerige tijden. Alles verandert, structuren worden omvergeworpen. Hoe verhouden kunstenaars en de danssector zich hiertoe? Welke rol is er voor ons weggelegd, of moeten we zelfs spelen?

Ja, het zijn nieuwe tijden, maar de vragen zijn niet nieuw. Ons uitgangspunt was en is nog steeds: nieuwe tijden, oude steden. Hiphop was onze inspiratiebron, ooit volledig buiten de mainstream. Dat was voor ons geen probleem. Aan de randen van het systeem voelden we het kloppende hart van de stad, van een omgeving vol ongeziene creatievelingen. In een gemeenschap waar we opgroeiden was vernieuwing een noodzaak, en in die marges was stilstand geen optie.

Stilstand betekende gevangen zijn in eindeloze labels en definities. Ons publiek werd als niet-legitiem beschouwd, slechts een doelgroep. Aan de randen was je geen deel van het ‘echte’ gesprek, er was geen plek aan de tafel, wachten op toegang was zinloos. Beweging, innovatie, was onze drive.

In de hiphop zijn deze principes vanzelfsprekend: de gelaagdheid, de wederkerigheid, het delen en doorgeven van kennis, het erkennen van verschillen als een verrijking, niet als een bedreiging. Het negeren van grenzen tussen disciplines is een must.

Met de tijd kwam er kennis van en inzicht in de geschiedenis van de gevestigde orde. Er kwam het besef dat fysieke structuren niet kunnen voorkomen dat verandering noodzakelijk is om relevant te blijven. Het werd duidelijk dat het culturele veld, dat zichzelf zag als een bastion van originaliteit en innovatie, vaak het tegenovergestelde was. Wij gingen ons daar verantwoordelijk voor voelen.

LEES  Eindelijk groen licht: Musical Willem van Oranje ondanks tegenslagen van start!

We uitten ons, namen het initiatief voor een open brief aan de sector, ‘Wij zien jullie’. Er kwam beweging, met moeite en obstakels, maar het veld is in beweging.

Het wordt steeds vanzelfsprekender om andere perspectieven, stemmen en overwegingen in het veld te integreren, maar we moeten waakzaam blijven, want buiten het veld is deze vanzelfsprekendheid er niet. De realisatie dat onze samenleving faalt als we niet samen een vrije ruimte delen, waar nieuwsgierigheid en uitwisseling mogelijk zijn, wordt zelfs steeds minder vanzelfsprekend.

Cultuur moet geen decoratie zijn, maar een ontmoetingsplaats, een kennisnetwerk, of dat nu in cultuurpaleizen of op straat is. Een plek waar we kunnen dansen, creëren en strijden met vreugde, niet met haat. Waar we onze verschillen en onze gedeelde geschiedenis kunnen erkennen. Deze veilige, vrije ruimte die we binnen de sector verdedigen, verdwijnt buiten de sector.

Het is essentieel dat wij als sector stelling nemen over maatschappelijke thema’s, maar in de wereld om ons heen is er geen consensus dat onze stemmen ertoe doen. Sterker nog, onze betrokkenheid bij het omarmen van verschillen wordt vaak gebruikt om ons te diskwalificeren en naar de rand van de samenleving te duwen. ‘Wokism’ is de nieuwe term om de status quo te herstellen.

Als de grootste politieke partij van Nederland tot voor kort in haar programma opnam dat cultuursubsidies afgeschaft moeten worden, moeten wij niet langer intern debatteren over wat we wel of niet mogen creëren. We moeten gezamenlijk vechten voor het recht om te creëren, omdat niemand anders dat voor ons zal doen. Hier ligt een taak voor ons allen, voor makers en facilitatoren.

LEES  Ontdek Nu: (On)Gehoorde Theaterkritiek op het Nederlands Theater Festival!

De belangrijkste les van hiphop, volgens ons, is veerkracht. Hiphop ontstond in de Bronx, een achtergestelde wijk vol migranten en hun kinderen uit het Caribisch gebied, met een geschiedenis van mensenhandel, genocide, en ontmenselijking. Deze kinderen uit een kansarme omgeving hebben intuïtief een culturele beweging gevormd die de wereld binnen vijftig jaar radicaal heeft veranderd.

Laat dat ons inspireren.

KRS-One, een onbetwiste pionier in de hiphop uit de jaren ’80, zei dit:

Hip Hop is een idee.
Het is geen fysiek ding; het is een houding – zelfs een bekwaamheid.
Het is de zoektocht naar iemands authentieke zijn door de kunsten.

Authenticiteit. De oprechte fysieke betrokkenheid van een performer of verteller bij zijn, haar of hun verhaal is in een liveoptreden onvermijdelijk. Naarmate de grenzen tussen het reële en het virtuele vervagen, krijgen deze momenten meer waarde. Liveoptreden, in het moment, in het nu, HIER EN NU! Het is vrijheid. Het is waar we mens zijn. Het is waar empathie leeft en kan bloeien.

Een samenleving die dit niet faciliteert, stimuleert of bewaakt, loopt onherroepelijk vast.

Breng het samen.
Blijf bewegen.
Stop niet.
Wat er ook gebeurt, blijf bewegen!