In samenwerking met Momentum Global Ventures – Naast de focus op energie en CO₂, vindt er een andere cruciale transitie plaats, namelijk die van water. Klimaatverandering leidt tot meer droogtes en hevige regenval, waardoor de beschikbaarheid van schoon water afneemt door zowel klimaatimpact als vervuiling, wat grote economische en investeringskansen biedt.
Een reiger spreidt zijn vleugels uit om de Crooswijksesingel in Rotterdam over te steken. Onder hem ligt het water, bedekt met eendenkroos en zwerfvuil. Dit beeld, onthuld in een recent onderzoek van de Volkskrant naar de waterkwaliteit in Nederland, toont aan dat hoewel water overal is, schoon water steeds zeldzamer wordt.
Dit schept kansen voor ondernemers en investeerders die zich bewust zijn van deze naderende crisis: water transformeert van een publieke dienst naar een strategische investering.
Water als investeringscategorie
‘Zoals Prins Claus ooit zei over water: je hebt het te veel, te weinig of het is te vies’, merkt Cees Buisman op, een expert in waterinnovatie en wetenschappelijk directeur bij Wetsus, het Europese centrum voor duurzame watertechnologie, en hoogleraar biologische kringlooptechnologie aan de Wageningen University & Research.
Een harde realiteit dient zich aan in Nederland: 99% van het oppervlaktewater voldoet niet aan de Europese Kaderrichtlijn Water, die in 2027 wettelijk bindend wordt.
‘Wordt dit een herhaling van de stikstofcrisis?’, vraagt Buisman. ‘De juridische procedures zijn identiek. Je voldoet niet aan de normen, dus volgen er claims en stagneren vergunningen.’
Vervuiling blijft vaak onzichtbaar. Helder water kan vol zitten met PFAS, medicijnresten of zware metalen, terwijl stikstof, fosfaat en pesticiden via het poldersysteem in de rivieren terechtkomen. Om drinkwater en proceswater schoon te houden, worden zuiveringsprocessen steeds intensiever en kostbaarder.
Water verschuift van een milieuprobleem naar een strategisch bedrijfsrisico en creëert een markt voor oplossingen zoals geavanceerde metingen, efficiënte membranen, datagestuurde systemen en milieuvriendelijke chemie.
De fysieke schaarste wordt tastbaar. In Twente wordt grondwater opgepompt dat eigenlijk verboden is, en in de Flevopolder zijn nieuwe drinkwateraansluitingen voor de industrie niet meer vanzelfsprekend. Ook de geplande bouw van een miljoen nieuwe woningen staat onder druk: drinkwaterbedrijven signaleren een onzekere toekomst voor de watervoorziening.
Kortom, dit probleem kan niet langer alleen door overheden worden opgelost. De druk op bedrijven neemt toe, en water ontwikkelt zich tot een stille investeringscategorie met zowel economische als maatschappelijke waarde.
Ondernemerschap en investeringen in water
Investeren in water is geen eenvoudige categorie: het vereist veel regelgeving en geduld, maar de vraag ernaar groeit. Voor wie geduld heeft, ligt hier een kans voor duurzame waardecreatie.
‘Het moment is nu’, stelt Joost Oostveen van impact investeerder Momentum Global Ventures. Het bedrijf investeert bewust in watertechnologie met eigen middelen en die van mede-investeerders. ‘Kennis, maatschappij, gedrag, wetenschap en bedrijven, het wordt nu duidelijk welke kant we op moeten gaan.’
Momentum richtte zich al in 2008 op schoon water als een van haar speerpunten en werkt aan verschillende projecten in deze sector. Vorig jaar ging de investeerder een partnerschap aan met het Amerikaanse bedrijf Sudoc, dat duurzame chemische oplossingen voor waterzuivering ontwikkelt.
Gerichte keuzes, gerichte opschaling
De portfolio wordt nu verder uitgebouwd. Gerichte keuzes, gerichte opschaling. Bij deze keuzes speelt de energie-intensiteit van de technologie een cruciale rol.
Martijn Dekker, CTO van Momentum, legt uit: ‘Zolang je water binnen de natuurlijke kringloop gebruikt, blijft de energiebehoefte per kubieke meter beperkt. Maar als je water buiten deze kringloop opnieuw moet behandelen, zoals bij ontzilting, het oppompen van diep grondwater of zware nabehandeling van vervuild proceswater, neemt de energiebehoefte snel toe.’
Daarom richt Momentum zich bij de selectie op lage energiekosten en schonere chemie. Technologieën die net zo goed (of beter) zuiveren met minder energie en minder schadelijke bijproducten hebben in de praktijk meer kans bij vergunningen en aanbestedingen. Een voorbeeld is Sudoc, dat milieuvriendelijke chemie ontwikkelt die hardnekkige vervuiling afbreekt zonder agressieve stoffen.
Kiezen uit een woud van mogelijkheden
‘Er zijn ontzettend veel scenario’s om uit te kiezen’, zegt Buisman. ‘Je kiest grofweg uit drie routes: energie terugwinnen, maximaal zuiveren of grondstoffen terugwinnen. Deze keuze bepaalt het vervolg, van membranen tot sensoren en data. Er is geen wondermiddel; je hebt een scala aan technologieën nodig.’
Bij Wetsus verkent Buisman de mogelijkheden, terwijl ondernemers testen en bouwen. Hij werkt nauw samen met Momentum, waarmee hij kennis en inzichten deelt.
Impactinvesteerder Momentum kiest voor potentiële deelnemingen met ‘drie brillen’, volgens Oostveen. ‘Relationeel: kennen we het team – of wordt het ons warm aanbevolen, bijvoorbeeld via Cees – en klopt de integriteit? Rationeel: zijn de markt, het energieverbruik en de schaalbaarheid realistisch? En tenslotte toetsen we met AI onze aannames en zoeken we naar blinde vlekken. Relationeel én rationeel moeten kloppen voordat AI bevestigt of we doorgaan en natuurlijk of ze zelf AI toepassen in de kern.’
De eerste watermiljardair moet nog geboren worden
Voor vermogende ondernemers en hun families die naast rendement ook maatschappelijke impact zoeken, biedt water kansen, mits de verwachtingen realistisch zijn. ‘Als er nu een gebied is voor impactinvesteerders, dan is het wel water’, zegt Buisman. ‘Zonder water is er niets, geen economie, geen landbouw, niets. Maar het is niet de meest aantrekkelijke industrie. Welke watertechnologie-ondernemers zijn miljardair geworden? Die zijn er dus niet.’
Hij definieert ‘water-unicorns’ daarom liever als bedrijven die een systeemimpact realiseren. De vraag is structureel, gedreven door schaarste en strenger beleid, waardoor water goed past bij kapitaal met een langetermijnvisie. ‘Je gaat in feite ook een maatschappelijk engagement aan. Ik zeg weleens tegen mijn studenten: als je rijk wilt worden, kun je beter in artificial intelligence gaan.’
Systeemverandering vereist tijd
Systeemverandering kost tijd en vraagt dus om een relatief lange investeringshorizon. Oostveen: ‘Als mensheid hebben we er decennia over gedaan om het probleem zo groot te maken. Dan los je het niet in vier jaar op.’
Momentum werkt voornamelijk met ondernemende investeerders die hun vermogen zelf hebben opgebouwd. Voor hen is gezondheid de belangrijkste drijfveer, voor henzelf en hun (klein)kinderen. ‘Wie alles al heeft, is nog met één ding bezig: gezondheid. Dan is de bereidheid om te investeren groot’, aldus Oostveen.
Die focus maakt water tastbaar: minder ziektes door schoner proces- en drinkwater, minder vergunningsrisico’s, en een voorspelbare vraag bij nutsbedrijven en industrieën. De les sinds 2008: meer reële waardecreatie. In water vonden investeerders een schaars, noodzakelijk goed, weinig glamour, veel degelijkheid en van onmisbaar nut.
Regelgeving als katalysator voor innovatie
Ironisch genoeg zorgt juist de druk van regelgeving vaak voor het beste moment om te investeren. Verplichtingen rond medicijnresten en PFAS, plus de naderende deadline van de KRW in 2027, dwingen bedrijven nu tot keuzes die anders jaren uitgesteld zouden zijn. ‘Regelgeving is vaak de motor achter innovatiemomenten’, zegt Buisman.
Regels maken uitstel duur (risico op stilvallende vergunningen, de ‘license to operate’) en geven richting waardoor technologie die echt helpt sneller prioriteit krijgt. Buisman noemt dit het effect van een klant met een acuut probleem: ‘Los het nu op, of je fabriek gaat dicht.’ In zo’n situatie versnelt de besluitvorming, nemen partijen meer risico, en krijgen de oplossingen die bewezen werken sneller toegang tot de markt.
Water als strategische factor voor continuïteit
Voor de nieuwe generatie ondernemers en investeerders is water geen bijzaak meer, maar een randvoorwaarde. Wie nu anticipeert op schaarste en strengere kwaliteitseisen, verkleint het risico op stilvallende vergunningen en productiestops. Wie inzet op schoner proces- en drinkwater, versterkt gezondheid én reputatie, een concurrentievoordeel dat blijft.
Als dezelfde reiger boven de Crooswijksesingel opnieuw zijn vleugels spreidt, zoekt hij instinctief naar schoner water. Investeerders met visie doen hetzelfde: ze bouwen vandaag aan oplossingen die morgen de continuïteit en het resultaat bepalen.
Lees ook:
- ‘Terwijl anderen hun plannen dumpen, pak jij de markt’
Vergelijkbare berichten
- Goes Basisschool haalt recordbedrag op: Nieuwe waterton dankzij topdonaties!
- Uitdager Gezocht: Is jouw bedrijf een echte game-changer? Meld je aan voor de Challenger50!
- Marktverovering: Anderen stoppen, maar jij pakt door!
- Carbon Equity lanceert nieuw fonds: Kleine beleggers stappen in private equity, AFM alert!
- Snel Rijk Worden? Zo Pakken Deze Jonge Miljonairs uit de Quote Top 100 Het Aan!
Anika schrijft over tuinieren, natuur en ecologie. Ze deelt praktische tips en seizoensgebonden inspiratie voor elke tuinliefhebber. Haar stukken combineren vakkennis en passie, met oog voor biodiversiteit, duurzaamheid en welzijn. Ze moedigt lezers aan om bewuster en groener te leven, te starten in eigen tuin.